Nieuws

Namens Ecolo-Groen werd op 25 juli 2024 een wetsvoorstel ingediend om het op de markt brengen en het uitvoeren van verschillende producten die per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) bevatten, te verbieden. Het wetsvoorstel is gericht op vier prioritaire toepassingen, waaronder textiel met uitzondering van beschermende kleding voor veiligheidsberoepskrachten en beroepskrachten van de civiele veiligheid.

Niettegenstaande dat er - op voorstel van Duitsland, Nederland, Denemarken, Zweden en Noorwegen - op Europees niveau gewerkt wordt aan een universele PFAS-restrictie onder de REACH wetgeving, willen de initiatiefnemers met dit voorstel vooroplopen en bijgevolg sneller een PFAS-verbod uitvaardigen voor de betrokken productgroepen waaronder textiel.

Toepassingsgebied textiel

Het is voor Fedustria en Febelsafe onduidelijk wat het toepassingsgebied is dat met het voorstel beoogd wordt. Enerzijds wordt in de toelichting de restrictie verantwoord als “het verbod op het gebruik in kleding en cosmetica strekt ertoe de kans op opname via de huid te verminderen”. Verder wordt in de samenvatting ook gesteld dat het wetsvoorstel “de instelling beoogt van een verbod van het op de markt brengen van “bepaalde PFAS-houdende consumptiegoederen (…)”. Anderzijds wordt in artikel 2 van het wetsvoorstel verwezen naar “elk textielproduct zoals bedoeld in artikel 3 §1 a) van Verordening 1007/2011[1] ”, wat inhoudt dat “alle onbewerkte, halfbewerkte, bewerkte, halfafgewerkte, afgewerkte, halfgeconfectioneerde of geconfectioneerde producten die uitsluitend uit textielvezels zijn samengesteld, ongeacht het toegepaste meng- of assemblageprocédé” onder het verbod vallen.

De toelichting laat duidelijk uitschijnen dat het verbod gericht is op “consumentengoederen” met name kleding. Echter door in het wetsvoorstel zelf te verwijzen naar artikel 3 §1 a) van Verordening 1007/2011, worden alle textielproducten gevat. Dus ook technisch textiel dat moet voldoen aan strenge standaarden (beschermkledij voor gebruik in kritische industriële toepassingen zoals de chemiesector, medisch textiel, filters, membranen, …). Concreet betekent dit dus dat Belgische bedrijven (fabrikanten, confectioneurs, distributeurs, importeurs, ...) niet langer dergelijke essentiële en vaak levensnoodzakelijke textielproducten kunnen vervaardigen en /of vermarkten. Hierdoor zullen Belgische bedrijven deze essentiële textielproducten ook niet meer kunnen aankopen om onder meer hun werknemers - andere dan veiligheidsberoepskrachten - te beschermen tegen de restrisico’s op het werk en zo te voldoen aan de Codex over het welzijn op het werk. We hopen dan ook dat dit niet de bedoeling is van de initiatiefnemers temeer omdat deze essentiële toepassingen wel degelijk erkend worden op Europees niveau in o.a. de REACH-restrictie voor PFHxA[2] die op 20 september 2024 werd gepubliceerd.

In de textielsector wordt PFAS en meer bepaald PFHxA (m.a.w. C6-chemie) enkel nog gebruikt voor heel specifieke toepassingen die moeten voldoen aan hoge kwaliteitseisen/standaarden zoals o.a. beschermkledij, medisch textiel, …. Zeker voor toepassingen waar olie-en chemicaliënafstotende eigenschappen worden geëist al dan niet in combinatie met andere essentiële specificaties (zoals bijvoorbeeld brandwerend, bestand tegen hoge temperaturen) bestaat er vooralsnog geen volwaardig alternatief voor PFHxA.

Het dient ook opgemerkt te worden dat de C6-chemie en meer bepaald PFHxA voor de textielbedrijven het enige technisch haalbare alternatief is voor de reeds verboden C8-chemie (o.a. PFOA), die voldoende olie-, chemicaliën-, vuil- en waterafstotendheid kan garanderen. Ook al heeft dit alternatief bepaalde beperkingen in vergelijking met C8 technologie. Kortketenige PFAS (< C6) zijn voor de textielsector totaal geen alternatief vermits deze de vereiste water/olie-afstotendheid niet kunnen garanderen.

PFAS verbod consumententextiel reeds gevat door PFHxA-restrictie

Uit de toelichting bij het wetsvoorstel, leiden wij af dat het wetsvoorstel tot doel heeft om PFAS-houdende consumptiegoederen te verbieden om zo doende de blootstelling aan/opname van PFAS via contact met te huid tegen te gaan. M.a.w. het verbod moet er toe leiden dat de consument (“het grote publiek”) niet langer in aanraking komt met o.a. PFAS-houdende textielproducten.

Dit is echter ook de doelstelling van de recent gepubliceerde restrictie voor PFHxA. Deze restrictie legt – wat textiel betreft – volgend verbod op:

• Vanaf 10 oktober 2026 mag textiel, leder, bont en huiden in kledingstukken en -accessoires voor het grote publiek geen PFHxA bevatten in een concentratie 25 ppb voor de som van PFHxA en zouten daarvan, of 1000 ppb voor de som van de aan PFHxA verwante stoffen.
• Vanaf 10 oktober 2027 mag textiel, leder, bont en huiden voor het grote publiek andere dan in kledingstukken en -accessoires geen PFHxA bevatten in een concentratie 25 ppb voor de som van PFHxA en zouten daarvan, of 1000 ppb voor de som van de aan PFHxA verwante stoffen.

Deze restrictie voorziet enkele uitzonderingen omdat de Europese Commissie “van mening is dat bepaalde textielstoffen waarvoor niet anderszins aan specifieke eisen voor technische prestaties kan worden voldaan, van deze beperking moet worden vrijgesteld, omdat dergelijke materialen aan specifieke veiligheids- of functionele eisen moeten voldoen”. Concreet gaat het om persoonlijke beschermingsmiddelen, medische hulpmiddelen en textiel gebruikt in bouwtoepassingen. Dergelijke textielproducten kunnen – terecht – wel nog door het grote publiek gebruik worden om zich bijvoorbeeld te beschermen tegen bepaalde risico’s.

Vermits textielproducten voor consumentengebruik reeds gevat zijn door een Europese restrictie voor PFHxA – die na het verbod op PFOA nog de enige relevante PFAS is voor textiel – zijn Fedustria en Febelsafe van mening dat het Belgische wetsvoorstel om een PFAS – verbod in te stellen voor o.a. textielproducten geen enkele meerwaarde heeft. De Europese restrictie voor PFHxA beschermt de consument op eenzelfde manier tegen de blootstelling aan PFAS in textiel als het ingediende wetsvoorstel. 

Bovendien heeft het voorstel ook tot gevolg dat Belgische textielproducenten niet langer PFHxA kunnen gebruiken voor hoogwaardige textieltoepassingen zoals de productie van essentiële beschermkledij, medische hulpmiddelen of ander technisch textiel. Dit leidt dan ook tot een competitief nadeel voor de Belgische bedrijven vermits hun concurrenten in andere EU landen deze producten wel nog kunnen gebruiken voor deze toepassingen. 

Contact: - Bruno Eggermont – bruno.eggermont@fedustria.be – 0474 40 41 76 - Gwin Steenhoudt - gwin.steenhoudt@febelsafe.be - 0493 75 20 65

[1] Verordening (EU) nr. 1007/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 27 september 2011 betreffende textielvezelbenamingen en de desbetreffende etikettering en merking van de vezelsamenstelling van textielproducten, en houdende intrekking van Richtlijn 73/44/EEG van de Raad en Richtlijnen 96/73/EG en 2008/121/EG van het Europees Parlement en de Raad Voor de EER relevante tekst

[2] Verordening (EU) 2024/2462 van de Commissie van 19 september 2024 tot wijziging van bijlage XVII bij Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft undecafluorhexaanzuur (PFHxA), zouten daarvan en aanverwante stoffen